اثر رژیمهای کم آبیاری و کود نیتروژن بر برخی صفات کمی و کیفی سورگوم دانه ای ((sorghum bicolor (l.) moench رقم پیام

به منظور بررسی تأثیر کم آبیاری و کود نیتروژن بر برخی صفات کمی وکیفی سورگوم دانه ای رقم پیام، آزمایشی در سال 1387به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. در این آزمایش رژیم های آبیاری در 4 سطح شامل آبیاری کامل، کم آبیاری خفیف، متوسط و شدید در کرت اصلی و کود نیتروژن در 5 سطح شامل مقادیر صفر، 50 ، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در کرت فرعی، مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج آزمایش، کاهش میزان کود و آب موجب افت عملکرد و اکثر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در گیاه سورگوم شد. بیشترین شاخص سطح برگ، غلظت co2 درون روزنه ای، سرعت تعرق، شاخص محتوای کلروفیل، هدایت روزنه ای، سرعت فتوسنتز، محتوای آب نسبی، قطر، طول و وزن خوشه، تعداد دانه در خوشه و شاخص برداشت، در رژیم آبیاری کامل و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. ارتفاع بوته و وزن هزار دانه در آبیاری کامل ولی با مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن بدست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان (22/42 تن در هکتار) در رژیم آبیاری کامل و مصرف 200 کیلو گرم نیتروژن و کمترین آن به میزان (15/02 تن در هکتار) در رژیم کم آبیاری شدید و بدون مصرف کود حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه به میزان (8/43 تن در هکتار) با مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن و تحت رژیم آبیاری کامل و کمترین آن به میزان (4/6 تن در هکتار) در کم آبیاری شدید و مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن بدست آمد. گیاهانی که نیتروژن مناسب (150 کیلوگرم در هکتار) دریافت نمودند توانستند با شرایط کم آبی بهتر سازگار گردند و در نهایت عملکرد بهتری داشته باشند. کاهش عملکرد در کم آبیاری خفیف و متوسط به ترتیب 12 و 22 درصد بود. با توجه به کاهش هزینه ها، در شرایط کمبود آب می توان از این دو برنامه آبیاری استفاده نمود.